Thế cờ tại Iraq

Iraq là ván cờ khó chơi và nguy hiểm. Đây là cuộc đấu trí giữa hai phe, môt bên là  Hoa Kỳ, Do Thái, Anh...và bên kia là Iran, Syria, Hồi giáo cực đoan và nhóm khủng bố Al Qaida.

 Phe HK có vũ khí hiện đại, khoa học kỹ thuật cao và kinh tế phồn thịnh. Nhưng phe này vì dân chủ và ôn hòa nên khó tạo được tổng lực đoàn kết trong nước để đánh thắng quân khủng bố cực đoan. Trừ phi đất nước của họ thật sự lâm nguy thỉ họ mới một lòng chung sức diệt thù. Người ta thường nói, phòng bệnh hay hơn chữa bệnh. Đợi nước đến chân mới nhảy thì e sẽ bị tổn thất nhiều hay quá muộn.

 Phe Iran và Hồi giáo cực đoan có lợi thế về dầu khí để bắt chẹt các nước trên thế giới và buộc họ phải trung lập hay chống lại Hoa Kỳ và Do Thái. Đòn khốc liệt khác của phe

này là hô hào Thánh chiến chống Hoa Kỳ và Do Thái để cứu nguy đạo giáo. Chúng khơi động lòng căm thù và hô hào cảm tử quân ôm bom tự sát diệt thù.

 Nếu thiếu khôn ngoan và chỉ cứng rắn lo dẹp bọn cực đoan không đúng cách thì sẽ làm tổn thương đến đạo Hồi  Lúc đó HK sẽ mắc bẩy Thánh chiến của đối phương và có thể  HK sẽ mất các đồng minh Hồi giáo và cuộc đại chiến sẽ bùng nổ.

 Chiến tranh tại Iraq không phải là cuộc chiến giữa hai nước để tung hỏa lực khốc liệt tàn sát quân thù, bình địa mọi ổ  kháng cự và gây chết chóc quá đáng cho thường dân vô tội. Chiến tranh Iraq cũng khác chiến tranh Viết nam ở một số điểm.  Ở VN, Hoa Kỳ giúp miền Nam chống lại CS miền Bắc xâm lăng nên có giới tuyến. Còn tại Iraq, HK muốn giúp xây dựng một nước Iraq dân chủ mới nhưng các phe Iraq đều không cảm tình với HK.  Phe Shi’ah tuy nhờ HK lật đỗ Saddam Hussen mới vươn lên được nhưng họ lại ác cảm HK là quân xâm lăng và muốn quân đội HK cút khỏi nước họ. Phe Sunni thì oán hận HK đã lật đỗ Saddam làm họ mất ưu thế trước kia.  Phe này căm tức HK đã để cho phe Shi’ah sát hại người Sunni vô tội mà không cứu giúp.

 Quân đội HK phải đương đầu một lúc với nhiều quân thù không ranh giới. HK phải xông tả hữu đột dẹp bọn khủng bố Al-Qaida, đánh phe Sunni cực đoan và tấn công lực lượng Shi’ah Mahdi của giáo chủ Al-Sard. Cán bộ cao cấp Bộ dầu khí của chính phủ Iraq vô tình hay cố ý để phe Shi’ah cực đoan xâm nhập vào Bộ. Mọi hoạt động của Bộ không qua khỏi con mắt theo dõi của bọn sát nhân. Ngày Jan. 11,2007, tiểu đội hành quyết trong sắc phục cảnh sát, ngang nhiên giữa ban ngày chặn bắt 8 nhân viên cao cấp của Bộ Dầu Khí. Sau đó chúng bình thản chặn xe bus chở công nhân của Bộ Dầu Khì. Chúng phân loại và bắt đi các công nhân người Sunni. Chúng nói với các công nhân người Shi’ah rằng , ngày mai chúng mày sẽ thấy xác các tên Sunni khồn nạn này trong bao đựng rác. Ngày thứ hai Aug.20,2007, quân cực đoan Shi’ah Madhi đã giết ông Al-Hassan, người Sunni, Thống Đốc bộ lạc Bu Hassan. Tuần trườc 5 chuyên viên Dẩu khí người Sunni đã bị quân Mahdi mặc sắc phục lực lượng an ninh Iraq bắt cóc. HK đã không ngăn chặn để phe cực đoan trong chính phủ Al-Maliki lộng hành. Phe Sunni cô thề.  Tự võ trang để tự vệ thì bị bắt vì nghi là bọn khủng bố. Không võ trang tự vệ thì bị phe Shi’ah thủ tiêu. Họ không còn cách lựa chọn nào khác, hoặc là theo phe khủng bố Al Qaida hay là di tản lánh nạn. Hàng trăm ngàn người Sunni đã phải bỏ tài sản , nhà ở và hấp tấp chạy trốn thoát thân qua nước Syria và Jordan. Phe Sunni trên thế giới phẩn nộ. Nhóm cực đoan Sunni ở các nước tung quân tình nguyện vào Iraq chống HK và Shi’ah để trả thù và cứu nguy cho giáo phái Sunni tại Iraq. Đây là cơ hội cho bọn Al Qaida tuyên truyền hô hào Thánh chiến. Nhiều cảm tử quân đã vào Iraq. Họ ôm chất nổ cho nổ tung ở các nơi đông người Shi’ah để trả thù như ở các chợ và đền thờ của người Shi’ah hay tại các cuộc hành hương của giáo phái này. Số người chết quá nhiều. Số bị thương quá đông đến độ bệnh viện không còn chỗ chứa. Cách khủng bố này đã tạo khiếp đảm và kinh hoàng trong dân Shi’ah. Xe bọc thép tuần tra của quân đội HK cũng bị mìn ở vệ đường  gây tổn thất về sinh mạng và quân dụng. HK lo lắng. Phe Shi’ah hoảng sợ. Giáo chủ Shi’ah cực đoan đã phải lên tiềng hòa giải. Shi’ah không kỳ thị Sunni và kêu gọi tình huynh đệ giữa người Iraq.

 HK đã thiếu cân nhắc khi đưa ông Nouri Al-Maliki lên làm thủ tướng. Ông này đã bao che phe quá khích Shi’ah nên mới xẩy ra những cuộc tàn sát dã man người Sunni vô tội. Thế là HK phải đối đầu hai mặt.. HK phải ngăn chặn sự xâm nhập của bọn khủng bố Al-Qaida và vũ khí chuyển từ Syria vào Iraq. HK lại phải ngăn chặn đặc công và vũ khí của Iran xâm nhập qua vùng rừng núi giữa biên giới Iraq-Iran để quấy phá quân đội HK.

 Mặt khác HK phải quan tâm bảo vệ cộng đồng dân Kurd khỏi hiểm họa tới từ nước Thổ Nhĩ Ky. Sau khi Saddam Hussen bị lật đổ và Iraq lâm cảnh  rối loạn thì nước Thổ đã nhòm ngó vùng đất của dân Kurd tự trị tại Iraq vì vùng này có trử lượng dầu khí lớn có lợi cho kinh tế Thổ Nhĩ Kỳ. Nước Thổ chưa hành động bây giờ vì ngại sự hiện diện của quân đội HK. Chỉ đợi HK rút quân khỏi Iraq và nội chiến hổn loạn xẩy ra là nước Thổ sẽ thừa cơ đánh chiếm vùng tự trị của dân Kurd. Từ lâu Thổ Nhĩ Kỳ lo ngại sự lớn mạnh về kinh tế và quân sự của cộng đồng Kurd tự trị tại Iraq vì nó liên hệ đến sự nổi dậy của cộng đồng Kurd tại nước Thổ.

 Thử tìm xem nguồn gốc của dân Kurd. Xưa kia nước của dân Kurd tên là Kurdistan gồm phần đất rộng lớn hiện bị năm nước như sau chiếm đoạt chia ra thành 5 mãnh: vùng Đông Thổ Nhĩ Kỳ, Armenia (Nga), vùng Tây Bắc Iran, vùng Bắc Iraq và vùng  Đông Bắc Syria. Vào thế kỷ 14 nước Kurdistan bị đế quốc Ottoman xâm chiếm và xóa tên nước này khỏi bản đồ thế giới. Sau đệ nhất thế chiến đế quốc Ottoman suy vong và cũng bị xóa tên. Các cường quốc hứa cho Kurdistan độc lập trở lại nhưng bật thành vì năm nước đang chiếm phần đất của Kurdistan lờ đi không chịu giao trả đất. Người Kurd đã nổi dậy đấu tranh nhiều lần. Năm 1960 Iraq đã cho dân Kurd thuộc vùng của họ được tự trị tại Bắc Iraq. Iran cũng cho dân Kurd được bán tự trị tại Tây Bắc Iran. Hiện giờ HK đang huấn luyện và võ trang cho dân Kurd có những sư đoàn thiện chiến. Việc này làm Thổ Nhĩ Kỳ lo ngại. Dân Kurd sẽ không bỏ lở cơ hội để lấy lại phần đất của họ nằm trên đất Thổ và họ sẽ khôi phục lại nước Kurdistan của họ.

 Cuộc chiến Iraq khó giải quyết vì mối hận thù truyền kiếp giữa hai giáo phái Shi’ah và Sunni. Nếu không có được một vị Thủ tướng Iraq ôn hòa và có tinh thần trung lập thì vấn đề Iraq khó giải quyết và chỉ có lợi cho Iran, Syria và bọn khủng bố Al Qaida.

 Mối thù truyền kiếp Sunni và Shi’ah bắt nguồn từ đâu ?

 Người sáng lập ra Hồi giáo là Muhammad. Ông sinh năm 570 tại Mecca, nước Saudi Arabia. Năm 25 tuổi  Muhammad cưới một góa phụ giàu có. Ông theo đoàn lái buôn giao thương đến Jerusalem. Cuộc giao thương đã giúp ông có cơ hội tìm hiểu Thánh Kinh Cựu Ước của Do Thái. Năm 610 Muhammad tuyên bố  được Thiên Thần Gabriel mạc khải và ông viết sách Coran. Ông cho biết ông là Thiên sứ cuối cùng của Thượng đế Allah, sau các Thiên sứ Adam, Abraham, Noah, Moses và Jesus. Sau bốn năm thuyết giảng ông đã thu nhận được 40 môn đệ. Bị dân Mecca chế riễu, ông phải di cư qua Medina vào năm 622. Đến năm 630 dân Mecca lại ủng hộ ông nên ông trở về Mecca. Hồi giáo từ đó phát triển mạnh. Năm 632 Muhammad qua đời nhưng không để lại di chúc. Vài năm sau có sự rạn nứt trong nội bộ Hồi giáo. Giáo phái Sunni ủng hộ dòng họ Umayyad đang cầm quyền tại Syria. Giáo phái Shi’ah ủng hộ ông Ali là con rể của Muhammad. Shi’ah tuyên bố Sunni là kẻ phản đạo, là bọn ma quỹ. Năm 648 Ali dẫn đạo quân Shi’ah đến Damacus để tiêu diệt bọn phản đạo. Một trận chiến lớn xẩy ra tại cánh đồng Marj Rahit ở ngoại ô  thành Damacus, thủ đô nước Syria. Sau 20 ngày kịch chiến, quân Shi’ah đại bại. Ali và ba ngàn quân Shi’ah bị tiêu diệt. Hận thù giữa Shi’ah và Sunni từ đó trở thành truyền kiếp. Phe Shi’ah mong đợi và tin rằng Đấng kế vị dòng họ Ali sẽ tái lâm.

 Khi quân đội HK đánh chiếm Iraq thì phe Shi’ah và Kurd hân hoan vui mừng vì chế độ Saddam Hussen sụp đố. Saddam đã tàn sát và thủ tiêu quá nhiều người Shi’ah và Kurd. Nếu lúc đó HK chọn đúng một thủ tướng Iraq thân HK, ôn hòa và có tinh thần đoàn kết dân tộc, không kỳ thị phe phái thì chiến tranh Iraq đã chấm dứt từ lâu. Sai lầm của HK là không thay thế đúng lúc và kịp thời thủ tướng Nouri Al-Maliki. Ông Al-Maliki bao che cho giáo chủ Al-Sard và nhóm dân quân Mahdi  mà sau này được Iran võ trang và huấn luyện ̣đang làm HK sa lầy và tổn thất nhiều nhân mạng. Lúc này, lực lượng cực đoan  Shi’ah Mahdi của giáo chủ Al-Sard còn nguy hiểm cho an ninh Iraq hơn là bọn khủng bố Al-Qaida. Mới đây Thủ tướng Maliki lại lập tân liên minh Shi’ah-Kurd âm mưu chia quyền lợi dầu khí mà không đếm xỉa gì đến phe Sunni. Sự việc này làm phe Sunni ở Iraq tức giận đưa đến nội chiến dài dài có lợi cho phe chống HK là Iran, Syria và Al-Qaida.  Lính HK lại phải tiếp tục ngã gục oan uổng mấy ngàn người vì sai lầm của chính quyền HK.

 Iran lợi dụng thời cơ đang bất ổn ở Iraq nên quyết làm cho HK bị sa lầy tại đây. Iran vũ trang cho Dân quân Mahdi. Từ mấy ngàn dân quân ô hợp võ trang thô sơ nay đã tang lên đến 60 ngàn quân được Iran võ trang vũ khí hiện đại kể cả các loại hỏa tiển và bom mìn. Có thể bây giờ quân số còn tăng lên gấp bội. Giáo chủ Al-Sard và lực lượng Mahdi của ông ta thân Iran và căm thù HK đã làm cho HK lo ngại. Đây là dịp tốt cho Iran dúng tay vào Iraq quấy phá cho HK sa lầy. Cuối năm 2006 quân đội HK đã bắt được hai vị chỉ huy cao cấp của Iran đang hoạt động tại Iraq. Đó là thiếu tướng Mohsen Chirazi và đại tá Abu Amad Davari. Lực lượng đặc biệt của HK đã chớp nhoáng trực thăng vận xuống một tòa nhà của người Iran cư ngụ tại Iraq và đã bắt được 5 người tình nghi cùng máy vi tính và tài liệu quan trọng. Ngày 13-01-2007 quân đội HK và Iraq đã bắt được 50 nghi can và tịch thu hai ngàn hỏa tiển tại vùng dân Shi’ah cư ngụ cách Baghdad 45 miles. Xe bọc thép của quân HK đã bị loại bom mìn cực mạnh phá hủy và gây tử thương nhân mạng. Hỏa tiển và bom mìn cực mạnh này do ai cung cấp để sát hại lính HK ?

 Đúng ra HK nên cân bằng lực lượng Shi’ah và Sunni để có được an ninh cho Iraq. Tổng thống Bush cần suy nghĩ lại về sự tín nhiệm thủ tướng Al-Maliki làm chiến tranh kéo dài không lối thoát. HK đã chi tiêu $ 19,2 tỉ cho Iraq và sẽ chi $5,5 tỉ thêm cho sang năm 2008. Nếu không giải quyết vấn đề tận gốc thì nội chiến vẫn tiếp tục và uổng phí tiền viện trợ của HK. Chỉ các quan lớn Iraq là no đầy dollars nhưng quân lính HK lại hy sinh viễn vông oan uổng. Viễn vông vì 162,000 quân lính HK chỉ cố gắng tạo an ninh cho Baghdad mà thôi, còn các vùng khác trên toàn nước Iraq thì sao ?

 Khi HK cho rằng đã thành công trong việc bình định an ninh tại Iraq và rút quân viễn chinh về nước thì e rằng tình hình sẽ tồi tệ. Nội chiến sẽ bộc phát mãnh liệt với hậu thuẫn của ngoại bang để tranh dành tài nguyên dầu khí. Hiện giờ Iraq đã có một quân đội khá hùng hậu trên 152,000 quân. Bộ nội vụ có 194,000 nhân viên an ninh. Nhưng khi nội chiến xẩy ra, liệu lúc đó quân đội và nhân viên an ninh Iraq có ổn định được tình thế không ? Có thể lúc đó quân đội và nhân viên an ninh Iraq sẽ rã ra nhiều mảnh.  Quân cán chính thuộc giáo phái nào sẽ đào ngũ trốn về vùng của giáo phái đó để  bảo vệ đạo giáo. Nội chiến sẽ khốc liệt kéo với sự tham gia của các nước Hồi giáo. Biết đâu phe của giáo chủ Al-Sard sẽ thắng và lúc đó Al-Sard đầy uy quyền sẽ trở thành vị tối cao tinh thần của Iraq như giáo chủ Ayatollah Khomeini bên Iran. Bởi vậy giáo chủ Al-Sard đã khôn ngoan ra lệnh cho lực lượng Mahdi của ông ta án binh bất động 6 tháng để  bảo tồn lực lượng. Al-Sard biết rằng Tổng thống Georges W. Bush chỉ còn ba tháng nữa là hết nhiệm kỳ. Tổng thống mới lên ngôi sẽ không dại gì đem quân HK trở lại chiến trường Iraq để  lãnh đạn từ mọi hướng. Bọn khủng bố trên thế giới chỉ chờ có vậy để bao vây HK bằng khủng bố. Bom tự sát, hóa chất, vi trùng... sẽ xẩy ra tại HK làm dân chúng kinh hoàng khiếp sợ. Phe phản chiến lúc đó sẽ lặng căm vì đã vô tình giúp cho kẻ thù gieo đại họa vào nước HK.

 Đừng để nước đến chân mới nhảy. Đừng phản ứng chậm và chủ quan vì sẽ đem lại tổn thất nặng và bất lợi cho HK. Ước mong những đóng góp ý kiến của tôi sau đây sẽ được lãnh đạo HK lưu tâm cứu xét :

1.- Muốn chấm dứt nội chiến tại Iraq thì Thủ tướng Iraq phải là người có tư tướng trung lập, vô tư không thiên vị phe phái nào. Tài nguyên dầu khí phải phân chia công bằng hợp lý. Shi’ah thì có hai phe kình chống nhau. Phe của giáo chủ Al-Sard và phe của Hội Đồng Tối Cao Iraq.Phe nào lên làm thủ tướng cũng tạo bất mãn tranh chấp. Hơn nữa phe Shi’ah lại thân Iran không có lợi cho HK. Đề nghị thủ tướng là người Kurd. Hai phó thủ tướng : một  người là Sunni, người kia là Shi’ah của phe giáo chủ Sard.

2.- Tổng thống là người Shi’ah của Hội đồng Tối Cao Iraq. Nhiệm vụ Tổng Thống mà giao cho Hội Đồng Tối Cao thì rất hợp lý.

3.-  Ba bộ Quốc phòng ,Nội vụ và Dầu khí phải bổ nhiệm Bộ trướng và Thứ trướng hợp lý để kềm chế, kiểm soát lẫn nhau, tránh phe phái tranh giành gây bất ổn .

4.- Quân đội HK phải kiểm soát biên giới Iraq-Iran và Iraq-Syria để tránh sự xâm nhập phá hoại gây rối của Bọn cực đoan Hồi giáo Iran và Al-Qaida.

5.- Võ trang cho dân Sunni thành lực lượng đủ khả năng để tự vệ chống bọn Shi’ah cực đoan và bọn khủng bố Al-Qaida. Chỉ có người Sunni mới biết chỗ ẩn nấu và  hoạt động của bọn Al-Qaida. Chỉ có dân quân tự vệ Sunni mới diệt được tận gốc bọn khủng bố Al-Qaida tại Irad. Lức lượng dân quân Sunni này sẽ làm nhóm Sunni cực đoan tin tưởng và gia nhập. Như vậy loại ra được nhòm Sunni cực đoan thân Al-Qaida. Đây là lực lượng cần để cân bằng thế lực với dân quân Shi’ah. Được như vậy mới có cân bằng quân lực và chấm dứt được nội chiến.

6.- Duy trì sự kình chống liên tục giữa hai phe Shi’ah theo Hội Đồng Tối Cao và giáo chủ Al-Sard. Nhờ đó sẽ tránh được sự kết hợp tổng lực Shi’ah thân Iran và chống HK. Ngày Aug.11,2007  tĩnh trưởng Khalil Jalil Hamza tĩnh Qadasiyah và một hội viên của Hội Đồng Tối Cao đã bị bom gài vệ đường giết chết. Cũng trong tuần này, 5 nhân viên cao cấp của Bộ dầu khí Iraq đã bị toán vũ trang mặc sắc phục an ninh bắt cóc. Ngày Thứ Hai Aug.20.2007  Tĩnh trưởng Mohammed Ali Al-Hassani tĩnh Muthanna bị thiệt mạng cùng tài xế và vệ sĩ do bom gài ở vệ đường nổ. Phe của Hội Đồng Tối Cao không quên

tội ác do phe của giáo chủ Al Sard gây nên và sẽ có trả đũa. Sự kình chống của hai lực lượng Mahdi của giáo chủ Al Sard và lực lượng Bard của Hội Đồng Tối Cao Iraq là do tranh quyền kiểm soát vùng dầu khí ở các tĩnh phía Nam Iraq. Đó là điều có lợi cho HK chia lực của phe Shi’ah để giảm bất ổn.

7.- Trong tương lai HK nên giúp dân Kurd lập lại nước Kurdistan thân HK để đối lực với phe Hồi giáo cực đoan tại Trung Đông. HK nên đặt vấn đề với Liên Hiệp Quốc giao trả lại cho người Kurd nước Turkdistan như đã hứa sau đệ nhất thế chiến. Vùng Đông Thổ Nhĩ Kỳ, Armenia (Nga), Tây Bắc Iran, Bắc Iraq và Đông Bắc Syria phải là lãnh thổ của nước Kurdistan như Liên Hiệp Quốc đã trả đất cho dân DoThái sau đệ nhị thế chiến. Được như vậy thì dân Kurd sẽ biết ơn HK và là đồng minh của HK như Aicập, Saudi Arabia và Kuwait. Trung Đông sẽ được hòa bình và Iran sẽ phải trả gía về sự quấy rối đã làm. Dập tắt được Iran và Syria thì Al-Qaida và nhóm Hồi giáo cực đoan sẽ hết nơi nương tựa. Afghanistan và Somalia sẽ có hòa bình. 

Tôn Thất Bình

September 2007